Vərəsəlik – bir şəxsin vəfatından sonra onun əmlakının qanunla müəyyən olunmuş şəxslərə keçməsidir. Bu proses Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi ilə tənzimlənir və həm qanuni, həm də vəsiyyət üzrə vərəsəlik mümkündür.
Qanuni vərəsəlik
Əgər vəfat etmiş şəxs vəsiyyət qoymayıbsa, onun mirası qanunla müəyyən olunmuş şəxslərə – qan qohumlarına və həyat yoldaşına keçir. Mülki Məcəlləyə əsasən vərəsələr aşağıdakı ardıcıllıqla hüquq qazanır:
1-ci növbə: ər/arvad, övladlar (o cümlədən övladlığa götürülənlər), valideynlər;
2-ci növbə: bacı-qardaşlar, nənə-babalar;
3-cü və sonrakı növbələr: əmi, xala, dayı, bibi və onların övladları və s.
Yuxarı növbədə olan vərəsələr varsa, aşağı növbədə olanlar mirasa iddia edə bilməz.
Vəsiyyət üzrə vərəsəlik
Şəxs sağlığında vəsiyyət yazaraq, istədiyi bir və ya bir neçə şəxsə miras qoymaq hüququna malikdir. Bu şəxs qan qohumu olmasa da, mirasa sahib çıxır. Vəsiyyət notarial qaydada təsdiqlənməlidir.
Mirasın bölünməsi və rəsmləşdirilməsi
Mirasın qəbul edilməsi üçün vəfat tarixindən 6 ay ərzində notariusa müraciət edilməlidir.
Miras payı bölünərkən vərəsələr razılığa gələ bilmirsə, məhkəmə qaydasında həll olunur.
Miras əmlakının dövlət qeydiyyatı (məsələn, ev və torpaq sahəsi) üçün sənədlər təqdim olunmalıdır.
Kimlər miras ala bilməz?
Əgər şəxs miras qoyanın ölümündə iştirak etmiş, ya da ona qarşı cinayət etmişsə;
Məhkəmə tərəfindən vərəsəlik hüququndan məhrum edilmişsə;
Vəsiyyətə müdaxilə və saxtakarlıq etmişsə – bu hallar vərəsəlik hüququnu itirir.
Edliyyeinfo.az olaraq vətəndaşlarımızı miras hüquqları mövzusunda məlumatlandırmağı vacib sayırıq. Qanuni yollarla mirasın rəsmləşdirilməsi həm ailədaxili mübahisələrin, həm də hüquqi problemlərin qarşısını alır.
Hazırladı: Jalə Asiman
Edliyyeinfo.az
