Avtomobil qəzasına düşmək istənilən şəxs üçün stressli və təhlükəli bir vəziyyətdir. Belə hallarda düzgün davranmaq və hüquqi prosedurları bilmək çox önəmlidir. Bu yazıda qəza zamanı hansı addımlar atmalı və hüquqlarınızı necə qorumalı olduğunuzu izah edirik.
1. Hadisə yerindən tərpənməyin və dərhal polis çağırın
Qəza baş verən kimi dərhal DYP-yə (Dövlət Yol Polisi) məlumat verin və hadisə yerindən kənarlaşmayın. Bu, Yol Hərəkəti haqqında Qanunun 39-cu maddəsi və Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 327.4-cü maddəsi ilə tənzimlənir. Hadisə yerindən qaçmaq inzibati və hətta cinayət məsuliyyəti doğura bilər.
2. Zərərin sənədləşdirilməsi və sübutların toplanması
Hadisə zamanı:
Avtomobilin zədələnmiş hissələrinin foto/video çəkilişi
Yol nişanlarının və şəraitin görüntüsü
Şahidlərin adı və əlaqə nömrələri
toplanmalıdır. DYP əməkdaşı protokol tərtib etməli və bu, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 84-cü maddəsinə əsasən rəsmiləşdirilməlidir.
3. Sığorta ödənişi hüququ
Əgər avtomobilinizin icbari sığortası varsa, zərərçəkmiş tərəf kimi İcbari Sığorta Haqqında Qanunun 50-ci maddəsinə əsasən sığorta şirkətindən ödəniş tələb edə bilərsiniz. Tələb olunan sənədlər:
Protokol və arayış
Texniki pasport
Sürücülük vəsiqəsi
Sığorta şəhadətnaməsi
Sığorta şirkəti 20 iş günü ərzində kompensasiya verməlidir (Qanun, maddə 51).
4. Sağlamlığa zərər dəyibsə – əlavə hüquqlar
Əgər qəza nəticəsində bədən xəsarəti almısınızsa, bu, artıq Cinayət Məcəlləsinin 263-cü maddəsi üzrə cinayət işi üçün əsas ola bilər. Siz:
Tibbi sənədlərlə xəsarəti təsdiqləyin
Əmək qabiliyyətinin itməsini sübut edin
Məhkəməyə müraciət edərək maddi və mənəvi ziyan tələb edə bilərsiniz
(Mülki Məcəllə, maddə 1095 və 1096)
5. Günahkar tərəflə barışıq mümkündürmü?
Əgər qarşı tərəf günahını etiraf edir və ziyanı könüllü ödəməyə razıdırsa, bu, “barışıq aktı” ilə sənədləşdirilə bilər. Lakin bu sənəd yazılı formada, tərəflərin imzası və imkan daxilində şahidlərin iştirakı ilə tərtib olunmalıdır (Mülki Prosessual Məcəllə, maddə 35).
Unutmayın, hər bir avtomobil sahibi qəza zamanı qanunla qorunan hüquqlara malikdir. Hadisədən dərhal sonra soyuqqanlı davranmaq, sübutları toplamaq və lazımi hüquqi prosedurlara əməl etmək sizə həm maddi, həm də mənəvi baxımdan böyük üstünlüklər verəcək.
Daha ətraflı hüquqi məlumatlar üçün bizi izləyin:
Edliyyeinfo.az – Hüquq və cəmiyyətin aynası.
Hazırladı: Jalə Asiman
Edliyyeinfo.az
