Edliyyeinfo.az: Torpaq mülkiyyəti ilə bağlı mübahisələr Azərbaycanda ən geniş yayılmış hüquqi problemlərdən biridir. Mülkiyyət hüququnun pozulması, sərhədin düzgün çəkilməməsi, yaxud sənədlərin uyğunsuzluğu nəticəsində insanlar uzun illər məhkəmə çəkişmələrinə məruz qalır.
1. Mülkiyyət hüququ nədir?
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 29-cu maddəsinə əsasən, hər bir vətəndaş mülkiyyət hüququna malikdir və bu hüquq dövlət tərəfindən qorunur.
Mülki Məcəllənin 157.1-ci maddəsinə görə, torpaq sahəsi üzərində mülkiyyət hüququ şəxsə bu sahəni istifadə etmək, idarə etmək və başqasına vermək səlahiyyəti verir.
2. Sərhəd mübahisəsi necə yaranır?
Ən çox rast gəlinən hallar bunlardır:
Torpaq sahəsinin faktiki istifadəsi ilə sənəddəki ölçülərin fərqli olması
Qonşu sahələrlə sərhədlərin dəqiq müəyyən olunmaması
Əvvəlki sahibin qeyri-rəsmi razılaşmaları
Bələdiyyələrin və ya fiziki şəxslərin sənədsiz torpaq satışı
3. Mübahisəni necə həll etmək olar?
- Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Xidmətinə müraciət:
Torpaq sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi üçün kadastr ölçmə işləri aparılır. Bu, “Torpaq Məcəlləsinin 10, 12 və 17-ci maddələri” ilə tənzimlənir. - Notariat və reyestr yoxlaması:
Əgər qarşı tərəf iddia edirsə ki, sahə ona məxsusdur, bu zaman Dövlət Reyestrindən çıxarışlar təqdim olunmalı və notarial sənədlərlə müqayisə aparılmalıdır. - Məhkəməyə müraciət:
Əgər tərəflər razılığa gələ bilmirsə, Mülki Prosessual Məcəllənin 26-cı maddəsinə əsasən, məhkəməyə mülki iddia qaldırmaq hüququ var. Məhkəmə əraziyə baxış keçirə, ekspertiza təyin edə və sərhədin müəyyən edilməsinə qərar verə bilər.
4. Sənədsiz torpaqlar – nə etməli?
Əgər torpaq sahəsini sənədsiz alıbsınızsa, bu zaman Bələdiyyədən verilmiş istinad sənədlər, ödəmə qəbzləri, şahid ifadələri və uzunmüddətli istifadə faktı sizin xeyrinizə qiymətləndirilə bilər. Lakin bu hallarda mülkiyyət hüququ yalnız məhkəmə qərarı ilə rəsmiləşdirilə bilər.
Yadda saxlayın:
Mülkiyyət hüququ dövlətin qoruması altındadır. Torpaqla bağlı istənilən mübahisədə sənəd əsaslı danışmaq, məlumatlı olmaq və məhkəmə yoluna müraciət etməkdən çəkinməmək hüququnuzdur.
Hazırladı: Asiman Əsədsoy
Edliyyeinfo.az
