Edliyyeinfo.az: Texnologiyanın inkişafı ilə birlikdə mobil telefonlar vasitəsilə gizli şəkildə səs yazmaq və sonra bu yazıları paylaşmaq halları xeyli artıb. Xüsusilə iş yerlərində, ailədaxili münaqişələrdə və ya sosial şəbəkələrdə icazəsiz səs yazmaları yaymaq adi hala çevrilib. Lakin bu, qanunla cinayət sayılır və ciddi hüquqi məsuliyyət daşıyır.
Hüquqi baza: Cinayət Məcəlləsi və Konstitusiya
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 32-ci maddəsi şəxsi və ailə sirrinin qorunmasını təmin edir. Hər kəsin şəxsi həyatına müdaxilə yolverilməzdir və yalnız məhkəmə qərarı ilə müəyyən hallar istisna olmaqla bu hüquq məhdudlaşdırıla bilər.
Cinayət Məcəlləsinin 156-cı maddəsi açıq şəkildə bildirir:
Şəxsin icazəsi olmadan səs yazmaq,
Bu yazını başqasına vermək,
Və ya ictimaiyyətə yaymaq – cinayət məsuliyyəti doğurur.
Bu əməlləri törədən şəxs 3000 manata qədər cərimə, islahedici iş, hətta 3 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzası ala bilər.
Gizli yazılar sübut sayılırmı?
Bu sual da çox aktualdır. Bəzən insanlar gizli yazını “sübut” kimi istifadə etmək istəyir. Mülki və Cinayət-Prosessual Məcəlləyə görə, əgər yazı qanunsuz yolla əldə olunubsa, onun məhkəmədə sübut kimi qəbul olunması mümkünsüzdür.
Yalnız bu istisnalarla mümkündür:
Yazı şəxsin özünün iştirakı ilə qeydə alınıbsa;
Yazı cinayət faktının qarşısını almaq və ya təhlükədən müdafiə məqsədilə qeydə alınıbsa (bunu sübut etməlisiniz);
Məhkəmə qərarı ilə rəsmi dinləmə aparılıbsa.
Əks halda, qeyri-qanuni yolla əldə olunan səs yazısını paylaşmaq həm hüquq pozuntusudur, həm də etik qaydalara ziddir.
Edliyyeinfo.az tövsiyə edir:
Hər hansı mübahisə və ya konflikt zamanı sübut toplamaq istəyirsinizsə, qanuni yolları seçin.
İcazəsiz səs və ya video yazıb yaymaq sizi mübahisədə haqlı etmir – əksinə, cinayət məsuliyyətinə cəlb oluna bilərsiniz.
Əgər sizin səsiniz icazəsiz yazılıb və ya yayılıbsa, dərhal hüquq-mühafizə orqanlarına və məhkəməyə müraciət etmək hüququnuz var.
Hazırladı: Jalə Asiman
Edliyyeinfo.az
