Edliyyeinfo.az: Rəqəmsal dövrün reallığında şəxsi məlumatların qorunması hüququ insan hüquqlarının ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Bu gün bir çox hallarda vətəndaşların xəbəri olmadan şəxsi məlumatlar yayılır, paylaşılır və istifadə olunur. Bəs belə hallarda kim məsuliyyət daşıyır və vətəndaş öz hüquqlarını necə müdafiə edə bilər?
Şəxsi məlumat nədir?
“Şəxsi məlumatlar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən:
“Şəxsi məlumat – müəyyən edilmiş və ya müəyyən edilə bilən fiziki şəxsə aid olan hər hansı məlumatdır.”
Bura aiddir:
Ad, soyad, ata adı
Doğum tarixi və yeri
Şəxsiyyət vəsiqəsinin məlumatları
Telefon nömrəsi, ünvan, bank hesabları
Sağlamlıq, ailə vəziyyəti və s.
Hətta bəzən foto və səs yazısı belə şəxsi məlumat sayılır.
Qanunsuz yayım və məsuliyyət
“Şəxsi məlumatlar yalnız məlumat subyektinin (yəni şəxsin özünün) razılığı ilə toplana və yayıla bilər.”
“Şəxsi məlumatların qanunsuz əldə edilməsi, istifadəsi və ya yayılmasına görə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun məsuliyyət müəyyən edilir.”
Bu o deməkdir ki:
Heç kim sizin məlumatınızı sizdən icazəsiz paylaşa bilməz.
Əgər paylaşarsa, bu, qanun pozuntusudur və mülki, inzibati və cinayət məsuliyyəti yarada bilər.
Məsuliyyətə cəlb edən normativ aktlar
Şəxsi məlumatların qanunsuz toplanması, yayılması və ya istifadəsi – 500 manatdan 1 000 manatadək cərimə ilə nəticələnə bilər.
Şəxsin şərəf və ləyaqətini alçaldan məlumatların yayılması və ya böhtan xarakterli məlumatların tirajlanması, cərimə və azadlıqdan məhrumetməyə qədər cəza doğura bilər.
Vətəndaş nə edə bilər?
Əgər sizin şəxsi məlumatlarınız razılığınız olmadan yayımlanıbsa, bu addımları ata bilərsiniz:
1. İlk olaraq yayımı həyata keçirən şəxsə və ya quruma yazılı müraciət edin və məlumatların dərhal silinməsini tələb edin.
2. Əgər nəticə əldə olunmazsa, Azərbaycan Respublikasının Ombudsmanına, Kibertəhlükəsizlik Mərkəzinə və ya məhkəməyə müraciət edə bilərsiniz.
3. Zərər çəkmişsinizsə, mülki qaydada kompensasiya tələb etmək hüququnuz var.
Hər bir şəxs öz şəxsi məlumatlarının sahibi və qoruyucusudur. Rəqəmsal və real məkanda hüquqlarınızı bilməyiniz, sizi həm hüquqi risklərdən, həm də şəxsi travmalardan qoruyar. Bu cür məlumatlar barədə daha ətraflı maarifləndirmələr üçün Edliyyeinfo.az saytını izləməyə davam edin.
Hazırladı: Jalə Asiman
Edliyyeinfo.az
