Ev sahibi olmaq istəyən çox sayda vətəndaş ipoteka krediti vasitəsilə mənzil alır. Lakin həyatın müxtəlif çətinlikləri nəticəsində kreditin vaxtında ödənilməsi mümkün olmaya bilər. Bu halda bankın hansı səlahiyyətləri var? Vətəndaş nələri bilməlidir?
Edliyyeinfo.az olaraq bu mövzuda hüquqi maarifləndirmə aparırıq.
1. İpoteka kreditini ödəmədikdə nə baş verir?
İlk olaraq bank borcluya rəsmi bildiriş göndərir və güzəşt müddəti verir. Əgər bu müddət ərzində borc ödənilmirsə, bank aşağıdakı tədbirləri görə bilər:
a) Cərimə faizləri hesablamaq
b) Əlavə ödənişlər tələb etmək (komissiya, məhkəmə xərcləri və s.)
c) Məhkəməyə müraciət etmək
d) Əmlaka ipoteka əsaslı həbs qoydurmaq
2. Mülki Məcəllə nə deyir?
Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 291.1-ci maddəsi ipoteka ilə təmin edilmiş öhdəliyin yerinə yetirilmədiyi halda, kreditorun (yəni bankın) əmlakı hərrac yolu ilə satdırmaq hüququnu tanıyır:
“İpoteka ilə təmin edilmiş öhdəlik yerinə yetirilmədikdə, ipoteka qoyanın əmlakı ipoteka saxlayanın tələbi ilə məhkəmə qaydasında və ya müqavilədə göstərilmiş digər qaydada hərraca çıxarılaraq satılır.”
3. Məhkəmə qərarı olmadan ev alına bilərmi?
Əgər ipoteka müqaviləsində notarial qaydada razılıq varsa və mülkiyyət hüququ bankın xeyrinə qeydiyyatdan keçibsə, bəzən bank birbaşa satış mexanizmini də işə sala bilər. Bu isə risklidir – vətəndaş öz hüquqlarını tam itirə bilər.
4. Borclunun hüquqları nələrdir?
Məhkəmədə öz mövqeyini bildirmək
Borcu hissə-hissə ödəməklə əmlakı xilas etməyi təklif etmək
Əmlakın dəyərinin azaldılmış qiymətə satışına etiraz etmək
Sosial baxımdan həssas qrupdadırsa, güzəştlər tələb etmək
5. Əlavə məsləhət – nə etməli?
Edliyyeinfo.az olaraq tövsiyə edirik:
İpoteka krediti üzrə təxirə salma və ya restrukturizasiya üçün bankla yazılı şəkildə danışın.
Heç bir halda susmayın və gözləməyin – hüquqlar yalnız hərəkətlə qorunur.
Zəruri hallarda vəkillə məsləhətləşin və məhkəmədə müdafiə olun.
İpoteka kreditini ödəmədikdə, bankın ciddi hüquqları olsa da, borclunun da müdafiə və güzəşt istəmə hüquqları var. Bu mövzuda düzgün informasiya və vaxtında hüquqi addımlar zəruridir.
Edliyyeinfo.az vətəndaşlara bu hallarda rəsmi prosedurlara əməl etməyi və hüquqi yardım almağı tövsiyə edir.
Hazırladı: Asiman Əsədsoy
Edliyyeinfo.az
