Edliyyeinfo.az hüquqi maarifləndirməni davam etdirir. Bu yazıda vərəsəlik hüququ və mülkiyyətə dair ən çox verilən suallardan birinə cavab veririk.
Vərəsəlik hüququ nədir və necə əldə olunur?
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 1143-cü maddəsinə əsasən, vəfat etmiş şəxsin əmlakı onun vərəsələrinə keçir. Bu, qanunla və ya vəsiyyətlə baş verir.
Lakin mirasa sahib çıxmaq üçün sadəcə qohum olmaq kifayət etmir – rəsmi vərəsəlik sənədi (notariusdan alınmış şəhadətnamə) mütləqdir. Bu sənəd olmadan:
əmlakı öz adına keçirmək,
əmlakı satmaq,
kommunal xidmətləri öz adına keçirmək
mümkün olmur.
Vərəsəlik sənədi olmadan nə baş verir?
Əgər şəxs vərəsəlik hüququnu 6 ay ərzində rəsmiləşdirmirsə (Mülki Məcəllə, maddə 1150), həmin şəxs mirasdan məhrum edilə bilər.
6 ay keçibsə, yalnız məhkəmə qərarı ilə vərəsəlik hüququnun bərpası mümkündür. Yəni:
vaxtında ərizə verməmisinizsə,
digər vərəsələr sənəd alıb əmlakı adına keçiribsə,
sizin iddianız yalnız məhkəmə yolu ilə həll oluna bilər.
Məhkəməyə hansı hallarda müraciət olunur?
1. Vərəsəlik hüququ bərpa etmək üçün gecikmə üzrlü səbəblərlə əsaslandırılmalıdır (xəstəlik, məlumatın olmaması və s.).
2. Əgər digər vərəsə əmlakı tam mənimsəyibsə, mirasın bölünməsi üçün iddia qaldırıla bilər (Mülki Prosessual Məcəllə, maddə 277).
3. Əgər ümumiyyətlə vərəsəlik sənədi alınmayıbsa, məhkəmə fakt üzrə vərəsə kimi tanınma barədə qərar çıxara bilər.
Vərəsəlik sənədi olmadan mirasa sahib çıxmaq mümkün deyil. Bütün hüquqlar yalnız rəsmi sənədlə tanınır. Vətəndaşlar vaxtında notariusa müraciət etməli və hüquqlarını rəsmiləşdirməlidirlər.
Hazırladı: Asiman Əsədsoy
Edliyyeinfo.az
