Edliyyeinfo.az: Qısa formada “Elektron məhkəmə” informasiya sisteminin (e‑sud) nə olduğu və nəyə xidmət etdiyi, Mülki Prosessual Məcəllə (MPM) və Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiqlənən Əsasnamə və Qaydalar çərçivəsində təqdim olunmalıdır.
Hüquqi əsaslar
Elektron məhkəmə sisteminin hüquqi tənzimlənməsi: Mülki Prosessual Məcəllənin 10‑1.2‑ci maddəsinə uyğun olaraq bu sistemə dair istifadə qaydaları müəyyənləşdirilmişdir frameworks.e-qanun.az.
“Elektron məhkəmə” informasiya sistemindən istifadə Qaydaları Ədliyyə Nazirliyinin 17‑N nömrəli Kollegiya Qərarı ilə təsdiq olunub, Əsasnaməyə uyğun olaraq hazırlanmışdır frameworks.e-qanun.az.
Sənədlər və qərarların yerləşdirilməsi: Sistem əsasında, hakim tərəfindən gücləndirilmiş elektron imza ilə təsdiqlənmiş sənədlər avtomatik olaraq istifadəçinin elektron kabinetinə yerləşdirilir; bu haqda elektron poçt və SMS vasitəsilə məlumat verilir frameworks.e-qanun.azDe Jure.
Qətnamə və qərardadların yüklənməsi: Elektron imza ilə təsdiqlənən qətnamə üç gün ərzində kabinetdə yerləşdirilməlidir De JurePresident of Azerbaijan.
Sistemə dair əsas hüquqi funksiyalar və vətəndaş hüquqları
“Elektron kabinet” vasitəsilə: ərizə, şikayət, sənəd göndərmək və proses gedişini izləmək hüququ; sistem vasitəsilə rüsum ödəmək; sənədlərə baxış və dəyişiklik etmə imkanı President of AzerbaijanDe Jureframeworks.e-qanun.az.
Bildirişlər və şəffaflıq: sistem işin gedişi, qərarlar, şikayətlərin cavabı barədə avtomatik bildirişlər vasitəsilə məlumat verir.
Sistemdə yaranan real çətinliklər
Sənədlərin yüklənməsi problemi: İddia ərizəsi ilə bərabər böyük faylları (məs., 10MB limitini aşan sənədləri) eyni anda yükləmək çətinliyi; audio-video faylların əlavə edilməsində problem olduğu halları müşahidə edilir. – e-huquq.az.
Texniki fasilələr: Sistemə girişdə problemlər, xüsusilə “Asan İmza” ilə daxil olanlarda nasazlıqlar; Ədliyyə Nazirliyi bu problemi aradan qaldırmağa çalışdığını açıqlayıb. – e-huquq.az+1.
Bildiriş və kabinet funksionallığı: Bildiriş bölməsində çoxlu sayda bildirişlərin yığılması və onları idarə etmək üçün təmizləmə funksiyasının olmaması istifadəçilər üçün çətinlik yaradır. – e-huquq.az.
Qətnamələrin sistemə yerləşdirilməsi: Bəzən qərar və qətnamələr sistemə gec əlavə edilir; bu, vəkillər üçün çətinlik yaradır — xüsusilə bildirən funksiyalar dolduqda, konkret iş üzrə məlumatı tapmaq çətin ola bilər. – e-huquq.az.
Vətəndaşların hüquqları və müdafiə yolları
Səviyyə 1: Daxili hüquqi mexanizmlər
Təklif göndərmək: İstifadəçi Əsasnamə və Qaydalarda nəzərdə tutulduğu kimi, sistemin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı təklif verə bilər.- President of Azerbaijanframeworks.e-qanun.az.
E‑imza problemlərində əlaqə: Sertifikatlı elektron imza ilə bağlı çətinliklərdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin müvafiq xidmət mərkəzlərinə müraciət etmək hüququ var. – e-huquq.az.
Bildirişlərin idarə edilməsi: Hazırda bunu asanlaşdıran funksiya olmasa da, sistem funksiyalarının təkmilləşdirilməsi üçün rəsmi müraciət etmək mümkündür.
Səviyyə 2: Ortaq hüquqi müdafiə yolları
Məhkəməyə rəsmi şikayət: Elektron xidmət funksiyası işləmədikdə və müraciətin vaxtında qəbul olmadığı hallarda rəsmi şikayət vermək hüququ mövcuddur.
Ədliyyə Nazirliyinə və Ombudsmana müraciət: Sistem problemləri Ədliyyə Nazirliyinə və ya İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkilə (Ombudsmanın ofisinə) ünvanlanmış rəsmi qaydada təqdim oluna bilər.
Səviyyə 3: Hüquqi vəkillik və ictimai nəzarət
Vəkillərin dəstəyi: Vəkillər məsuliyyətli şəxslərlə əlaqə yaradaraq texniki və hüquqi problemləri sistemdən keçirməyi təmin edə bilərlər.
Mətbuat və ictimaiyyətin məlumatlandırılması: Sistem çatışmazlıqları media və hüquq ictimaiyyəti ilə paylaşaraq məsələnin diqqətə çatdırılmasını təmin etmək vasitə ola bilər.
Nəticə: Elektron məhkəmə sistemi vətəndaşlara rahatlıq və şəffaflıq gətirir, amma texniki yenilikləri ilə yanaşı real istifadəçi çətinlikləri də var. Mülki Prosessual Məcəllədə və Əsasnamədə nəzərdə tutulmuş hüquqların real həyata keçməsi üçün sistemdəki nöqsanlar aradan qaldırılmalıdır.
Tövsiyələr:
Fayl ölçüsü limitlərinin yenidən nəzərdən keçirilməsi.
Audio-video sənədlərin sistemdə yüklənməsi və izlənməsi üçün imkanların genişləndirilməsi.
Bildiriş bölməsində idarəetmə funksiyalarının (məs., təmizləmə) tətbiqi.
Stabil “Asan İmza” dəstəyi və qabaqcadan xəbərdarlıqlar.
İstifadəçi təkliflərinin sistematik icra mexanizminin yaradılması (məs., petisiya və ya rəsmi kanallar)
Hazırladı: Jalə Asiman
Edliyyeinfo.az
