Edliyyeinfo.az: 20 sentyabr tarixi müasir Azərbaycan dövlətçiliyində çoxqatlı tarixi və hüquqi mənalar daşıyan mühüm bir gündür. Bu tarix həm dövlət müstəqilliyinin bərpası yolunda atılmış fundamental hüquqi addım, həm iqtisadi suverenliyin təmin olunduğu strateji müqavilənin imzalandığı gün, həm də ölkənin ərazi bütövlüyünün tam bərpa olunmasında mühüm dönüş nöqtəsi kimi yadda qalmışdır.
1991-ci ilin 20 sentyabrında Azərbaycan SSR-in Ali Soveti tərəfindən “Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin Bərpası haqqında” Konstitusiya Aktı qəbul olunmuşdur. Bu sənəd Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) hüquqi varisi kimi, Azərbaycan Respublikasının müstəqil dövlət kimi beynəlxalq hüquqa əsaslanan statusunu rəsmiləşdirmiş və milli suverenliyin bərpasını təmin etmişdir. Konstitusiya Aktı Azərbaycanın Sovet imperiyasından ayrılaraq, öz müstəqil inkişaf yolunu seçməsinin hüquqi əsasını təşkil etmiş və xalqın tarixi iradəsinin ifadəsi olmuşdur.
Müstəqilliyin bərpasından sonra Azərbaycanın siyasi və iqtisadi müstəqilliyini möhkəmləndirən əsas hadisələrdən biri də 1994-cü ilin məhz 20 sentyabr tarixində baş vermişdir. Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə imzalanmış “Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın enerji strategiyasının əsasını qoymuş, neft sənayesinin beynəlxalq bazarlara inteqrasiyasını təmin etmiş və ölkənin iqtisadi suverenliyini gücləndirmişdir. Bu səbəbdən hər il 20 sentyabr Azərbaycanda Neftçilər Günü kimi də qeyd olunur və bu sahədə çalışan on minlərlə insanın əməyinə verilən yüksək qiymətin təzahürüdür.
20 sentyabr həm də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tam bərpa olunması baxımından xüsusi rəmzi məna daşıyır. 2023-cü ilin sentyabrında Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına, beynəlxalq hüquqa və suverenlik prinsipinə əsaslanaraq Qarabağ bölgəsində qanunsuz silahlı birləşmələrə qarşı lokal antiterror tədbirləri həyata keçirmişdir. Bu tədbirlər nəticəsində Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə şəhərləri üzərində tam suveren nəzarət bərpa olunmuşdur. Beləliklə, 20 sentyabr Azərbaycanın yalnız siyasi və iqtisadi deyil, həm də ərazi-inzibati baxımdan bütövləşməsinin simvoluna çevrilmişdir.
Bu gün Azərbaycan Respublikası beynəlxalq hüquq sistemində tamhüquqlu və suveren bir dövlət kimi iştirak edir. Suverenliyin bərpası, iqtisadi müstəqilliyin təmin olunması və ərazi bütövlüyünün bərpası kimi əsas strateji məqsədlərin gerçəkləşdirilməsi, dövlət quruculuğu prosesinin kompleks şəkildə və ardıcıl siyasətlə həyata keçirildiyini göstərir.
20 sentyabr tarixi təkcə keçmişə nəzər salmaq deyil, həm də gələcəyə daha möhkəm addımlarla irəliləmək üçün milli iradənin, hüquqi düşüncənin və strateji dövlətçiliyin birgə təntənəsidir.
