Ailə münasibətləri cəmiyyətin sabitliyində mühüm rol oynayır. Bu münasibətləri tənzimləyən əsas hüquqi akt Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsidir. Son illərdə bu məcəlləyə bir sıra önəmli dəyişikliklər edilib və ailə hüququ sahəsində aktual məsələlər daha da aktuallaşıb.
Əsas dəyişikliklər – Ailə Məcəlləsinə son əlavələr:
1. Boşanma prosedurlarının sadələşdirilməsi
Ailə Məcəlləsi, maddə 17 və 18
Nikahın pozulması artıq ASAN Xidmət mərkəzləri və elektron platformalar üzərindən mümkündür (əgər ortaq uşaq və əmlak mübahisəsi yoxdursa).
Notariat qaydasında da nikah pozula bilər (maddə 19.1).
2. Alimentin ödənilməsinə dair yeniliklər
Ailə Məcəlləsi, maddə 75–83; İcra Məcəlləsi ilə əlaqəli tətbiqlər
Alimentin hesablanma və ödənilmə mexanizmləri dəqiqləşdirilib.
Vaxtında ödənilmədikdə məhkəmə icraçıları tərəfindən tədbirlər gücləndirilib (məsələn: xaricə çıxışa qadağa, faizli cərimələr və s.).
3. Uşaq hüquqlarının qorunması
Ailə Məcəlləsi, maddə 52 və 56
Məhkəmə uşağın valideynlərinin maddi, psixoloji durumu və yaşayış şəraitini nəzərə almalıdır.
10 yaşdan yuxarı uşağın fikri mütləq soruşulmalı və qiymətləndirilməlidir (maddə 56.1).
4. Əcnəbilərlə bağlanan nikahlar
Ailə Məcəlləsi, maddə 12 və 13
Vətəndaşlıq almaq məqsədi ilə bağlanan saxta nikahların qarşısı alınır.
Nikahın etibarsız sayılması proseduru asanlaşdırılıb (maddə 14).
Ailə hüququnda aktual problemlər və hüquqi baxış:
1. Boşanma zamanı əmlak bölgüsü
Ailə Məcəlləsi, maddə 32 və 33
Birgə nikah dövründə əldə edilən əmlak ümumi mülkiyyət hesab edilir.
Miras, şəxsi əşyalar və hədiyyələr bu bölgüyə daxil edilmir.
2. Uşağın valideynlərdən hansında qalması
Ailə Məcəlləsi, maddə 51–52
Bu, ailə mübahisələri zamanı ən ciddi və emosional müzakirə mövzusudur.
Məhkəmə uşağın mənafeyini əsas tutaraq qərar verir.
3. Ailə daxili zorakılıq və hüquqi müdafiə
“Məişət zorakılığının qarşısının alınması haqqında” Qanunla birlikdə tətbiq olunur
Qadınlar və uşaqlar üçün müvəqqəti müdafiə orderləri, sığınacaqlar, psixoloji və hüquqi yardım mexanizmləri mövcuddur.
4. Nikah müqaviləsinin tətbiqi
Ailə Məcəlləsi, maddə 24
Nikah müqaviləsi tərəflərin əmlak münasibətlərini əvvəlcədən tənzimləməyə imkan verir.
Bu müqavilə nikahdan əvvəl və ya nikah dövründə bağlana bilər.
Edliyyeinfo.az Ailə Məcəlləsindəki yenilikləri izləyərək cəmiyyətin hüquqi maariflənməsi üçün davamlı informasiya təqdim edir. Ailə hüququ sahəsində baş verən hər bir dəyişiklik sizin hüquqlarınıza birbaşa təsir edir – bilikli olmaq hüquqlarınızı qorumağın ilk addımıdır!
Hazırladı: Jalə Asiman
Edliyyeinfo.az
