Edliyyeinfo.az üçün təqdim olunan bu izah, Azərbaycan qanunvericiliyində sahibkarlıq fəaliyyəti anlayışının mahiyyətini sadə və aydın dildə açıqlamaq məqsədi daşıyır. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən, sahibkarlıq fəaliyyəti dedikdə, şəxsin öz təşəbbüsü və riski ilə, yəni heç kimdən asılı olmadan, müstəqil şəkildə həyata keçirdiyi və əsas məqsədi gəlir və ya mənfəət əldə etmək olan fəaliyyət başa düşülür. Bu fəaliyyət müxtəlif formalarda həyata keçirilə bilər: mal istehsal etmək, onu satmaq, xidmət göstərmək və ya hər hansı iş görmək. Sahibkar bu fəaliyyət nəticəsində ya hüquqi şəxs (məsələn, MMC, ASC) ola bilər, ya da fərdi sahibkar kimi hüquqi şəxs yaratmadan işləyə bilər.
Sahibkarlığın əsas xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bu fəaliyyət kommersiya məqsədi güdür, yəni nəticə etibarilə iqtisadi fayda – mənfəət əldə etmək hədəflənir. Burada “müstəqil surətdə” ifadəsi o deməkdir ki, sahibkar öz qərarlarını özü verir, fəaliyyət sahəsini, tərəfdaşlarını, işçilərini və strategiyasını sərbəst seçir. Eyni zamanda bu, o deməkdir ki, sahibkar öz riskini də özü daşıyır: qazanc da onun olur, zərər də. Bu mexanizm bazar iqtisadiyyatının əsas dayaqlarından biridir və ölkənin iqtisadi inkişafında sahibkarlıq fəaliyyətinin rolu danılmazdır.
Qanunvericilikdə fərdi sahibkarlar tərəfindən əldə edilən gəlir, hüquqi şəxslər üçünsə mənfəət anlayışı işlədilir. Bu da vergi, uçot və hüquqi məsuliyyət baxımından mühüm fərqlər yaradır. Belə ki, hüquqi şəxs statusu olan sahibkarlar (məsələn, MMC) müəssisə səviyyəsində məsuliyyət daşıyırsa, fərdi sahibkar öz fəaliyyətinə görə şəxsi əmlakı ilə məsuliyyət daşıyır. Hər iki halda isə sahibkarlıq fəaliyyəti iqtisadi dövriyyənin və məşğulluğun artırılmasına, sosial rifahın yüksəldilməsinə xidmət edir və qanunla tənzimlənir.
Bu baxımdan sahibkarlıq yalnız iqtisadi münasibətlərin deyil, həm də hüquqi tənzimləmənin mühüm obyektidir və Azərbaycan qanunvericiliyi bu fəaliyyətin sərbəst və ədalətli şəkildə həyata keçirilməsi üçün normativ hüquqi bazanı təmin edir.




